Bezsenność jest częstym i uciążliwym objawem nerwicy, która jest zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się nadmiernym lękiem, niepokojem i napięciem. Bezsenność może mieć negatywny wpływ na jakość życia, zdrowie i funkcjonowanie osoby cierpiącej na nerwicę. Dlatego ważne jest, aby zdiagnozować i leczyć zarówno nerwicę, jak i bezsenność.
Przyczyny bezsenności w nerwicy
Bezsenność w nerwicy może być spowodowana przez różne czynniki, takie jak:
– Zespół lęku uogólnionego (GAD) – jest to stan, w którym osoba odczuwa stały, nieuzasadniony i nieproporcjonalny lęk przed różnymi sytuacjami, problemami lub zagrożeniami. Osoba z GAD często martwi się nadmiernie, przewiduje najgorsze scenariusze i ma trudności z kontrolowaniem swojego niepokoju. Lęk ten utrudnia zasypianie, ponieważ pobudza układ współczulny, który odpowiada za reakcję “walki lub ucieczki” w sytuacjach stresowych. Lęk ten również powoduje gonitwę myśli, która uniemożliwia wyciszenie się i relaksację przed snem¹².
– Ekspozycja na czynniki stresujące – są to bodźce, które wywołują napięcie emocjonalne, niezadowolenie, frustrację lub złość. Czynniki te mogą być związane z pracą, rodziną, relacjami, zdrowiem, finansami lub innymi aspektami życia. Stres wpływa na sen poprzez zwiększanie wydzielania hormonów stresu, takich jak adrenalina, noradrenalina i kortyzol, które podnoszą ciśnienie krwi, tętno i poziom glukozy we krwi. Stres również zaburza rytm dobowy, który reguluje cykl snu i czuwania. Stres może również skłaniać do niezdrowych nawyków, takich jak nadużywanie kofeiny, alkoholu, nikotyny lub innych substancji, które mogą zaburzać sen³⁴.
– Natrętne myśli – są to niechciane, uporczywe i niekontrolowane myśli, które pojawiają się w umyśle osoby z nerwicą. Natrętne myśli mogą dotyczyć różnych tematów, takich jak obawy, wątpliwości, winy, przeszłości, przyszłości, religii, moralności, seksu, przemocy lub katastrof. Natrętne myśli mogą być bardzo nieprzyjemne, lękotwórcze i deprymujące. Natrętne myśli mogą utrudniać zasypianie, ponieważ zajmują uwagę, zaburzają spokój i wywołują negatywne emocje .
Leczenie bezsenności w nerwicy
Bezsenność w nerwicy można leczyć farmakologicznie i psychoterapeutycznie. Leczenie farmakologiczne polega na stosowaniu leków, które mają na celu zmniejszenie lęku, pobudzenia i natrętnych myśli, a także ułatwienie zasypiania i poprawienie jakości snu. Do leków tych należą między innymi:
– Beta-blokery – są to leki, które hamują działanie adrenaliny i noradrenaliny na receptory beta-adrenergiczne. Beta-blokery obniżają ciśnienie krwi, tętno i napięcie mięśniowe, co pomaga się uspokoić i zrelaksować. Beta-blokery mogą być przydatne w leczeniu bezsenności związanej z lękiem przed wystąpieniami publicznymi, egzaminami lub innymi sytuacjami stresującymi.
– Benzodiazepiny – są to leki, które wpływają na receptory GABA, które są głównymi receptorami hamującymi w układzie nerwowym. Benzodiazepiny zwiększają działanie GABA, co powoduje zmniejszenie pobudliwości neuronów i spadek napięcia nerwowego. Benzodiazepiny mają silne działanie uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe i nasenne. Benzodiazepiny mogą być skuteczne w leczeniu bezsenności związanej z silnym lękiem, natrętnymi myślami lub zespołem stresu pourazowego.
– Leki przeciwpadaczkowe – są to leki, które stabilizują aktywność elektryczną neuronów i zapobiegają nadmiernemu pobudzeniu układu nerwowego. Leki przeciwpadaczkowe mogą mieć działanie przeciwlękowe, przeciwdepresyjne i nasenne. Leki przeciwpadaczkowe mogą być pomocne w leczeniu bezsenności związanej z zaburzeniami nastroju, zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi lub zespołem niespokojnych nóg.
Leczenie psychoterapeutyczne polega na stosowaniu różnych technik i metod, które mają na celu zmianę negatywnych myśli, przekonań i zachowań, które podtrzymują nerwicę i bezsenność. Do technik i metod tych należą między innymi:
– Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) – jest to forma terapii, która skupia się na rozpoznawaniu i modyfikowaniu irracjonalnych i szkodliwych myśli, które wywołują lęk, niepokój i napięcie. CBT uczy również technik radzenia sobie ze stresem, relaksacji, rozwiązywania problemów i poprawy samooceny. CBT jest uważana za jedną z najskuteczniejszych form terapii w leczeniu nerwicy i bezsenności .
– Terapia ekspozycyjna – jest to forma terapii, która polega na stopniowym i kontrolowanym narażaniu osoby na sytuacje, przedmioty lub myśli, które wywołują lęk i unikanie. Celem terapii ekspozycyjnej jest zmniejszenie lęku poprzez habituację, czyli przyzwyczajenie się do bodźców lękotwórczych. Terapia ekspozycyjna może być skuteczna w leczeniu bezsenności związanej z fobiami, zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi lub zespołem stresu pourazowego .
– Terapia uważności – jest to forma terapii, która polega na ćwiczeniu świadomości i akceptacji chwili obecnej, bez oceniania, krytykowania lub analizowania. Terapia uważności pomaga w redukcji lęku, niepokoju i napięcia poprzez zwiększenie zdolności do regulacji emocji, koncentracji i relaksacji. Terapia uważności może być pomocna w leczeniu bezsenności związanej z zespołem lęku uogólnionego, zaburzeniami nastroju lub natrętnymi myślami .
Podsumowanie
Podsumowując, bezsenność jest częstym towarzyszem nerwicy, która jest zaburzeniem psychicznym polegającym na nadmiernym lęku i niepokoju. Bezsenność może być wywołana przez różne czynniki, takie jak zespół lęku uogólnionego, stres, natrętne myśli czy zaburzenia rytmu dobowego. Bezsenność może mieć negatywny wpływ na zdrowie, samopoczucie i funkcjonowanie osoby z nerwicą. Dlatego ważne jest, aby skorzystać z pomocy specjalisty, który pomoże w leczeniu zarówno nerwicy, jak i bezsenności. Leczenie może polegać na stosowaniu leków, psychoterapii lub innych metod, które mają na celu zmniejszenie lęku, pobudzenia i natrętnych myśli, a także ułatwienie zasypiania i poprawienie jakości snu.