Skala lęku społecznego Leibowitza (The Leibowitz Social Anxiety Scale – LSAS) to narzędzie diagnostyczne opracowane przez amerykańskiego psychiatrę Michaela Liebowitza w 1987 roku. Skala służy do pomiaru nasilenia objawów fobii społecznej oraz jej wpływu na codzienne funkcjonowanie osób cierpiących na to zaburzenie.
Budowa i zastosowanie skali.
Skala składa się z 24 sytuacji społecznych (tabela poniżej), które mogą wywoływać lęk lub unikanie u osób z fobią społeczną. Każda sytuacja jest oceniana pod dwoma względami: strach lub lęk oraz unikanie sytuacji. Strach lub lęk jest mierzony na czterostopniowej skali od 0 (brak) do 3 (silny), a unikanie sytuacji na czterostopniowej skali od 0 (nigdy) do 3 (zawsze). Łączna punktacja skali wynika z sumy punktów z obu kolumn i może się wahać od 0 do 144.
| Sytuacja | strach lub lęk | unikanie sytuacji |
| 1. Rozmawianie przez telefon przy innych | ||
| 2. Bycie w małej grupie osób | ||
| 3. Jedzenie w miejscu publicznym | ||
| 4. Picie z innymi w miejscu publicznym | ||
| 5. Rozmawianie ze zwierzchnikiem, kimś ważnym | ||
| 6. Wygłaszanie mowy, bycie aktywnym przed dowolną publicznością | ||
| 7. Wyjście na imprezę, spotkanie towarzyskie | ||
| 8. Praca gdy jesteś obserwowany | ||
| 9. Pisanie gdy jesteś obserwowany | ||
| 10. Dzwonienie do osoby, której nie znasz dobrze | ||
| 11. Rozmawianie z ludźmi, których nie znasz dobrze | ||
| 12. Spotykanie nieznajomych osób | ||
| 13. Korzystanie z publicznego WC | ||
| 14. Wchodzenie do pomieszczenia gdzie inni już siedzą | ||
| 15. Bycie w centrum zainteresowania | ||
| 16. Przemawianie na spotkaniu | ||
| 17. Wykonywanie jakiegoś testu wiedzy lub umiejętności | ||
| 18. Spieranie się z osobą, której nie znasz dobrze | ||
| 19. Patrzenie w oczy ludziom, których nie znasz | ||
| 20. Wygłaszanie przygotowanego wykładu lub raportu przed grupą osób | ||
| 21. Podrywanie kogoś | ||
| 22. Reklamowanie towaru w sklepie | ||
| 23. Urządzanie przyjęcia | ||
| 24. Opieranie się natrętnemu sprzedawcy | ||
| Suma: | ||
| Łączna punktacja: |
Skala jest uważana za tzw. „złoty standard” w diagnostyce fobii społecznej, ponieważ ma wysoką wiarygodność i trafność. Skala jest stosowana zarówno w badaniach naukowych, jak i w praktyce klinicznej, jako pomoc w rozpoznawaniu fobii społecznej, ocenie jej nasilenia i monitorowaniu postępów w leczeniu.
Interpretacja wyników.
Wyniki skali można interpretować według następujących przedziałów punktowych:
– 0 – 54 = brak fobii społecznej
– 55 – 65 = łagodna fobia społeczna
– 66 – 80 = umiarkowana fobia społeczna
– 81 – 95 = nasilona fobia społeczna
– 96 i więcej = bardzo nasilona fobia społeczna
Warto pamiętać, że wynik skali nie jest jednoznaczny z diagnozą fobii społecznej, a stanowi jedynie wskazówkę dla lekarza psychiatry lub psychologa. Jeśli wynik skali wskazuje na możliwość występowania fobii społecznej, zaleca się skonsultowanie się ze specjalistą, który dokona dokładnej oceny stanu psychicznego i zaproponuje odpowiednie leczenie. Fobia społeczna jest zaburzeniem, które można skutecznie leczyć za pomocą psychoterapii i/lub farmakoterapii, a w wielu przypadkach można uzyskać znaczną poprawę samopoczucia i jakości życia.