Czym jest stres?
Natura nie tworzy niczego bez potrzeby, także stres powstał w określonym celu: ma nam pomagać w chwilach zagrożenia. Stres jest czynnikiem biologicznym, reakcją organizmu na stawiane mu wymagania – wiąże się on z gotowością do działania. Gdy czujemy zagrożenie, organizm podejmuje kroki mające pomóc nam w jego pokonaniu. Przyspieszony oddech szybciej dostarcza tlen do krwi, serce pompuje mocniej (kołacze). Aby powiększyć sprawność fizyczną wzrasta poziom adrenaliny.
Jak przebiega reakcja na stres?
Reakcja jest zbudowana z trzech faz:
– Faza alarmowa – Gruczoły wewnętrzne (przysadka mózgowa i kora nadnerczy) wydzielają hormony przygotowujące organizm do wzmożonego wysiłku, jednostka przeżywa napięcie i różne objawy psychosomatyczne np. pocenie się, bóle zębów, głowy, uczucie pełnego żołądka itp.
– Faza adaptacji (efektywnej odporności) – organizm uczy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem. Jeśli organizm poradzi sobie z trudną sytuacją wszystko wraca do normy.
W innym wypadku następuje faza wyczerpania.
– Faza wyczerpania – Stałe pobudzenie całego organizmu (przewlekły stres) prowadzi do wyczerpania zasobów odpornościowych, co może prowadzić do chorób psychosomatycznych. W szczególnych wypadkach prowadzi nawet do śmierci.
Jak pokonać stres?
Kontrolę poziomu stresu możemy osiągnąć na wiele sposobów, m.in.:
– Unikanie: Jeżeli określone zdarzenie na pewno będzie miało dla nas nieprzyjemny przebieg a jednocześnie nie przyniesie jakichkolwiek korzyści, próba uniknięcia go jest optymalnym rozwiązaniem.
– Powtarzanie: Uczestnicząc w pewnym zdarzeniu wiele razy, np. idąc kolejny raz na rozmowę kwalifikacyjną, możemy osiągnąć określony poziom swobody, pewności siebie, który pozwoli na pełną ekspresje naszych możliwości.
– Planowanie: Dokonując analizy wyimaginowanych przyczyn wywołujących stres, możemy dokonać również analizy możliwych sposobów odpowiedzi, reakcji na te zdarzenia.
Jednym z prostszych sposobów walki ze stresem są ćwiczenia oddechowe. Przeciętny człowiek wykorzystuje tylko niewielką część możliwości, jaką daje mu oddychanie. Lepsze ich wykorzystanie prowadzi do pełniejszego zdrowia fizycznego i psychicznego. Ćwiczenia oddechowe rozładowują napięcia mięśniowe oraz pozwalają dotrzeć do stłumionych emocji i uwolnić się od reakcji organizmu na sytuację stresową.
Przykładowe ćwiczenia:
Ćwiczenie oddechowe nr 1
• Licz od 10 do 1
• Rób wdechy pomiędzy cyframi
Ćwiczenie oddechowe nr 2
• Wstań
• Wyprostuj się
• Weź głęboki wdech podnosząc jednocześnie ręce do góry
• Uśmiechnij się
• Wypuść powietrze ustami opuszczając ręce.
Ćwiczenie oddechowe 3
• Siedząc, jeśli to możliwe zamknij oczy
• Licz do 4 robiąc wdech
• Wstrzymaj powietrze licząc do 4
• Wypuszczaj powietrze ustami jak najwolniej nadal odliczając (np. do 8 )
• Powtórz tyle razy, ile będziesz potrzebował.